De Lat Te Hoog Leggen: Het Fenomeen, De Gevolgen en Hoe Je Ermee Omgaat
In onze moderne maatschappij wordt er steeds meer van ons verwacht. Of het nu gaat om werk, relaties, gezondheid of persoonlijke ontwikkeling, de druk om te presteren is overal aanwezig. Veel mensen leggen de lat hoog voor zichzelf, wat vaak gezien wordt als een deugd: het is tenslotte een teken van ambitie, doorzettingsvermogen en toewijding. Maar wanneer wordt het streven naar hoge doelen een last in plaats van een zegen? In dit artikel bespreken we wat het betekent om de lat te hoog te leggen, wat de gevolgen kunnen zijn, en hoe je er beter mee kunt omgaan.
Wat betekent ‘de lat te hoog leggen’?
De uitdrukking “de lat te hoog leggen” komt oorspronkelijk uit de sportwereld, waar atleten bij bijvoorbeeld hoogspringen een lat moeten overspringen die op een bepaalde hoogte ligt. Als de lat te hoog ligt, wordt het fysiek onmogelijk om eroverheen te springen. Dit concept is een mooie metafoor voor het leven: wanneer we de lat voor onszelf te hoog leggen, stellen we doelen die onrealistisch of onhaalbaar zijn, waardoor het risico op falen groot wordt.
Mensen die de lat te hoog leggen, hebben vaak onrealistische verwachtingen van zichzelf. Ze willen perfectie nastreven in alles wat ze doen, van hun carrière en gezin tot hun uiterlijk en persoonlijke groei. Dit verlangen naar perfectie komt voort uit verschillende factoren, zoals perfectionisme, prestatiedruk, sociale vergelijkingen, of zelfs het verlangen om erkenning en waardering van anderen te krijgen.
De Gevolgen van Een Te Hoge Lat
Hoewel het stellen van doelen en ambities essentieel is voor persoonlijke groei en succes, kan het te hoog leggen van de lat serieuze negatieve gevolgen hebben. Enkele van de meest voorkomende gevolgen zijn:
- Stress en Burn-out
Mensen die voortdurend streven naar onhaalbare doelen, ervaren vaak chronische stress. Ze voelen zich opgejaagd om aan hun eigen (en soms andermans) verwachtingen te voldoen. Als deze stress lang aanhoudt, kan dit leiden tot een burn-out, waarbij fysieke en emotionele uitputting de persoon compleet uit balans brengt. - Mislukkingen en Teleurstelling
Het voortdurend niet kunnen voldoen aan je eigen hoge verwachtingen kan leiden tot een gevoel van mislukking. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel: elke mislukking versterkt het gevoel dat je niet goed genoeg bent. Je gaat de lat nog hoger leggen in een poging om te “bewijzen” dat je het wel kan. De lat ligt zo hoog dat er een weer een mislukking uit voortkomt. Dit bewijst dat je echt niet goed genoeg bent. - Negatieve Zelfwaardering
Wanneer je de lat te hoog legt en je doelen niet haalt, kan dit ernstige gevolgen hebben voor je zelfbeeld. Mensen kunnen zich incompetent, onwaardig of zelfs waardeloos voelen, omdat ze zich meten aan onrealistische standaarden. Dit kan leiden tot gevoelens van schaamte, angst of depressie. - Uitstelgedrag
Interessant genoeg kan het stellen van onrealistische doelen juist leiden tot uitstelgedrag. Als de taak zo groot lijkt dat het onoverkomelijk wordt, kunnen mensen het gevoel krijgen dat ze niet weten waar ze moeten beginnen, en uit angst om te falen, stellen ze het werk uit. - Relatieproblemen
Mensen die de lat te hoog leggen, kunnen ook hun verwachtingen projecteren op anderen. Ze kunnen perfectionistische eisen stellen aan hun partner, kinderen, of collega’s, wat kan leiden tot conflicten en frustratie. Daarnaast kunnen mensen door hun drang om altijd bezig te zijn met het behalen van hun doelen minder tijd en energie hebben voor hun relaties.
Oorzaken van Het Te Hoog Leggen van De Lat
Verschillende psychologische en sociale factoren kunnen ertoe bijdragen dat iemand de lat te hoog legt voor zichzelf. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken:
- Perfectionisme
Perfectionisten hebben een sterke behoefte om alles perfect te doen, en zijn vaak erg kritisch op zichzelf. Deze drang naar perfectie kan voortkomen uit het idee dat ze pas waardevol zijn als ze aan extreem hoge normen voldoen. Dit perfectionisme kan deels aangeleerd zijn door opvoeding, waarbij ouders hoge verwachtingen stelden, of door culturele factoren waarin succes en prestaties sterk worden gewaardeerd. - Vergelijking Met Anderen
Door sociale media is het makkelijker dan ooit om jezelf te vergelijken met anderen. Foto’s van perfecte lichamen, mooie huizen, succesvolle carrières en avontuurlijke vakanties creëren een onrealistisch beeld van wat mogelijk is. Deze constante vergelijking kan ertoe leiden dat mensen de lat voor zichzelf hoger leggen, omdat ze zich willen meten aan het ‘ideaal’ dat ze online zien. - Externe Druk
In sommige gevallen komt de druk niet alleen van binnenuit, maar ook van buitenaf. De verwachtingen van ouders, leraren, werkgevers of zelfs vrienden kunnen een rol spelen in hoe hoog iemand de lat legt. Mensen willen vaak aan deze verwachtingen voldoen uit angst voor afwijzing, kritiek of het gevoel dat ze anderen teleurstellen.
Hoe Kun Je Omgaan Met Een Te Hoge Lat?
Het is mogelijk om ambitieus te zijn en te streven naar succes zonder jezelf te overweldigen met onrealistische verwachtingen. Hier zijn enkele manieren om beter om te gaan met het stellen van doelen en het vermijden van de valkuil van de te hoge lat:
- Stel Realistische Doelen
Het is belangrijk om doelen te stellen die uitdagend maar haalbaar zijn. Splits grote doelen op in kleinere, behapbare stappen en geef jezelf de tijd om deze te bereiken. Erken ook dat niet elk doel direct behaald hoeft te worden. - Omarm Imperfectie
Het accepteren van je eigen fouten en imperfecties is cruciaal. Niemand is perfect, en dat hoeft ook niet. Het belangrijkste is dat je vooruitgang boekt en leert van je fouten in plaats van jezelf te straffen voor dingen die niet perfect zijn verlopen. - Focus op Je Eigen Pad
Vergelijk jezelf niet constant met anderen. Ieder persoon heeft zijn eigen reis en tempo. Het is belangrijk om te erkennen dat de beelden die je online ziet vaak slechts een fractie van de werkelijkheid zijn. Focus op je eigen groei en vooruitgang in plaats van jezelf te meten aan andermans prestaties. - Zelfcompassie
Wees vriendelijk voor jezelf. Iedereen maakt fouten en niemand kan altijd aan de hoogste verwachtingen voldoen. Door mild te zijn voor jezelf en jezelf de ruimte te geven om te leren en te groeien, voorkom je dat je verstrikt raakt in negativiteit. - Zoek Ondersteuning
Het kan nuttig zijn om met een coach te praten als je merkt dat je vaak de lat te hoog legt. Ik help je graag om:
- je verwachtingen bij te stellen
- de ruimte te nemen om jezelf te zijn
- er te mogen zijn met al jouw ’tekortkomingen’.
Neem vrijblijvend contact met mij op als je hulp nodig hebt.
Conclusie
De lat hoog leggen voor jezelf kan motiverend en productief zijn, maar het wordt problematisch wanneer de lat onrealistisch hoog ligt. De druk om altijd te presteren, perfect te zijn of aan onhaalbare normen te voldoen kan leiden tot stress, uitputting en gevoelens van mislukking. Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben, je eigen pad te volgen en jezelf toestemming te geven om imperfect te zijn. Door een balans te vinden tussen ambitie en zelfcompassie, kun je succesvol zijn zonder jezelf onnodig te overweldigen.