Inzicht in de Diepten: Hoe Tafelopstellingen de Onderstroom Blootleggen
Een voorbeeld uit mijn coachingspraktijk:
Rosalie* komt bij mij als ze bijna overspannen is. Ze voelt zich verantwoordelijk voor alle problemen op haar werk en draagt de last van de afdeling op haar schouders. Dit is niet alleen ondraaglijk, maar ook onrealistisch. Tijdens onze coachinggesprekken hebben we dit besproken, maar het echte inzicht kwam tijdens een tafelopstelling.
Wat is een Tafelopstelling?
Een tafelopstelling is eigenlijk een methode om concepten voor te stellen met behulp van voorwerpen op een tafel. Het wordt vaak toegepast in systemisch werk, waarbij de interacties en relaties tussen verschillende elementen zichtbaar en begrijpelijk worden gemaakt. Door symbolen, poppetjes of andere kleine voorwerpen te gebruiken, kun je personen, ideeën of emoties uitbeelden. Ik maak doorgaans gebruik van poppetjes, maar tijdens de Coronatijd, toen mijn coachingssessies online plaatsvonden, vroeg ik mijn cliënten om objecten te vinden die de rollen van vader, moeder, broers en zussen konden vertegenwoordigen. Op dat moment werden objecten zoals een beker, potlood, pen, of mobiele telefoon gebruikt om de tafelopstelling te creëren. Vervolgens ga je in gesprek over bijvoorbeeld waarom een bepaalde persoon (object) verder van de rest staat dan de andere, en zo verder. Op die manier wordt duidelijk hoe ze met elkaar verbonden zijn en hoe ze op elkaar reageren.
Waarom een tafelopstelling?
Het is een praktische manier om complexe situaties te begrijpen en nieuwe inzichten te krijgen, zonder dat je een dikke stapel papieren of een ingewikkeld rapport nodig hebt. Het is alsof je een speelse, hands-on benadering hebt om te ontdekken wat er echt aan de hand is.
In dit geval ben ik samen met Rosalie op een boeiende ontdekkingstocht gegaan over haar systeem van herkomst, haar familie. Op zoek naar de diepere lagen van wat er écht speelt. Het heeft waardevolle inzichten opgeleverd.
Ontdek de Diepten van de Onderstroom:
Stel je de ‘onderstroom’ voor als de mysterieuze oceaan van ons leven, gevuld met verborgen schatten en geheimen die zich onder het oppervlak bevinden. Deze onderstroom wordt beïnvloed door de complexe systemen waar we deel van uitmaken, zoals onze families, teams, relaties, enzovoort. Met behulp van tafelopstellingen kunnen we deze verborgen schatten en dynamieken zichtbaar maken, waardoor we een dieper begrip krijgen van onszelf en onze relaties.
Hoe Werkt het?
Het is als een betoverende theatervoorstelling, waarbij we met behulp van poppetjes en een tafel een miniatuurwereld van ons eigen systeem creëren. Samen met de coach worden we de regisseurs van ons eigen leven, waarbij we de complexe dans van onze innerlijke en relationele dynamieken verkennen met oog voor elk detail.
De ware kracht ligt in het visualiseren van wat zich onbewust in jou afspeelt. Dit bereik je door jouw situatie of vraag met in dit geval de poppetjes daadwerkelijk op tafel neer te zetten (op te stellen). Vanaf een afstand naar de situatie op tafel te kijken, in plaats van er middenin te zitten, biedt meer overzicht. Deze afstand creëert ruimte om te ervaren wat er onbewust speelt en opent de deur naar mogelijkheden en oplossingen. Door de situatie te observeren, kun je gemakkelijker uit je gedachten stappen en meer vertrouwen op de signalen van je lichaam. Door in contact te zijn met je lichaam, krijg je een duidelijke richting van binnenuit. Je verkrijgt inzichten die praktisch toepasbaar zijn in je dagelijks leven.
Rosalie ontdekte dat ze zich binnen haar familie overal verantwoordelijk voor voelde. Haar moeder had psychische problemen en Rosalie heeft de verantwoording voor het gezin op zich genomen. Daarnaast realiseerde ze zich dat ze thuis niet gezien en gehoord werd.
Terug naar het Nu:
Maar hier komt het mooie: door deze verborgen dynamiek te ontdekken, krijgt ze de kans om ermee af te rekenen. Ze kan het gemis voelen, een plekje geven. Het gemis was de kans om ‘echt’ kind te zijn met een vader en moeder die er voor haar waren. Ze realiseerde zich dat haar werk- en denkwijze teruggaat naar haar jeugd. Ze hoeft zich nu niet meer overal verantwoordelijk voor te voelen, waardoor haar werkende leven minder zwaar wordt. Daarnaast begrijpt ze nu waarom ze zo nadrukkelijk aanwezig is op de afdeling, iets wat vroeger nodig was om gezien en gehoord te worden, maar nu geen functie meer heeft.
Ben jij geïnteresseerd in een tafelopstelling? Laat dan hier een reactie achter.
*Rosalie: Om privacy redenen is dit niet haar echte naam, maar het is wel een waar gebeurd verhaal uit mijn coachingspraktijk.